Η διαπαιδαγώγηση των παιδιών κατά τον Γέροντα Σωφρόνιο Σαχάρωφ
– Σκοπός του γάμου είναι η συνεργασία των συζύγων με τον Θεό, ώστε να γεννήσουν υιούς και θυγατέρες του Θεού. Για να κάνουν καλή εκλογή, χρειάζεται πολλή προσευχή για να δοθεί το κατάλληλο πρόσωπο για τον σκοπό αυτό.
– Το θέμα είναι να μην γεννά κανείς υπάρξεις για την ιστορική πραγματικότητα, αλλά να γεννά πρόσωπα για την υπεριστορική πραγματικότητα, για να εισέλθουν στον Παράδεισο. Πολλοί γεννούν παιδιά που γίνονται τροφή για την Κόλαση.
– H γενική άποψη για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών είναι η εξής: προ του γάμου χρειάζεται προσοχή. Η εκλογή του κατάλληλου προσώπου πρέπει να γίνεται με προσευχή. Οι σύζυγοι πρέπει να αρχίζουν με ζήλο τη ζωή τους και με προσευχή, να φωτίσει ο Θεός τα παιδιά που θα γεννηθούν να γίνουν δικά Του παιδιά. Καθώς μεγαλώνουν τα παιδιά θα πρέπει διακριτικά να τους δίνουμε ελευθερία και να τα αφήνουμε να πορεύονται το δρόμο τους. Να μην χρησιμοποιούμε το ρήμα απαγορεύω, ακόμα και για την ψυχαγωγία. Δεν έχει τόσο σημασία πώς συμπεριφέρονται σε δευτερεύοντα θέματα, όσο εάν αγαπούν το Χριστό. Για να αγαπούν το Χριστό δεν πρέπει να τους μιλάμε ψυχολογικά και θεολογικά με μια ξύλινη γλώσσα, αλλά να προσευχόμαστε εσωτερικά με την καρδιά μας. Όταν οι γονείς έχουν μέσα τους τη χάρη του Θεού, τα παιδιά το διαισθάνονται.
– Η διαπαιδαγώγηση των παιδιών αρχίζει από την ημέρα του γάμου. Οι σύζυγοι πρέπει να ζουν με προσευχή και φόβο Θεού. Όταν η μητέρα προσεύχεται τότε που είναι έγκυος, το έμβρυο αισθάνεται την ενέργεια της προσευχής. Όταν συλλαμβάνεται ένα παιδί, δεν πρέπει οι γονείς να αγανακτούν. Όταν γεννιέται, πρέπει να προσεύχονται, ακόμα να προσεύχονται και όταν έχουν το μωρό στην αγκαλιά τους. Ότι κάνει η μητέρα πρέπει να το κάνει με προσευχή. Να σταυρώνει το παιδί όταν κοιμάται, να προσεύχεται όταν του δίνει το γάλα της ή όταν του δίνει φαγητό.
– Το ότι σήμερα πολλά παιδιά έχουν σκληρά ένστικτα, οφείλεται στο ότι δεν θηλάζουν από τη μάνα. (Όταν μια γυναίκα τον ρώτησε αν πρέπει να τρέφει το παιδί της από το γάλα της ή από το γάλα της αγελάδας, απάντησε: Ποιος το γέννησε, εσύ ή η αγελάδα;)
– Σκοπός δεν είναι απλώς να κοινωνεί το βρέφος των Αχράντων Μυστηρίων, αλλά να ζει μέσα στην ατμόσφαιρα της προσευχή του σπιτιού. Οι γονείς πρέπει να εμπνέουν στα παιδιά την αγάπη τους για το Χριστό και την Παναγία.
– Όταν τα παιδιά είναι μικρά, πρέπει να υπάρχουν νόμοι στο σπίτι, οι οποίοι όσο μεγαλώνουν τα παιδιά πρέπει σιγά-σιγά να υποχωρούν. Τότε να δίνεται ελευθερία. Να τους δίνουμε και δώρα. Μπορεί τα παιδιά να αισθάνονται ότι ζουν κάπως απαρχαιωμένα. Όταν ζουν εκκλησιαστική ζωή. Το σπουδαίο όμως είναι τα παιδιά να μην γίνονται άθεοι. Μεγαλύτερη και από την σαρκική αμαρτία είναι η αθεΐα.
– Η καλή ψυχαγωγία είναι απαραίτητη για τους ανθρώπους που ζουν στον κόσμο. Είναι προτιμότερο να βγαίνουν τα παιδιά έξω από το σπίτι, παρά να μένουν στο σπίτι και να βλέπουν τηλεόραση.
– Θα πρέπει να φροντίσουμε να μεγαλώνουν τα παιδιά κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μην αισθάνονται την Ορθοδοξία ως δύσκολη και φορτική.
– Ελευθερία δεν σημαίνει «κάνε ό,τι θέλεις», αλλά «κάνε ότι θέλεις με όρους». Δηλαδή, συζητάμε με τα παιδιά, δεν εκφράζουμε εκπλήξεις και θαυμασμούς για κάτι κακό που κάνουν, και σε μερικά δευτερεύοντα θέματα τα αφήνουμε να ενεργούν με τη θέλησή τους. Εάν κάποιο παιδί θέλει να πάει στο πάρτυ, θα του πούμε: «Κάνε προσευχή και ό,τι σε φωτίσει ο Θεός». Και να προσθέσουμε: «Εγώ δεν θα σου το κρατήσω, εάν πας στο πάρτυ μετά από προσευχή». Έτσι τους αναπτύσσουμε την υπευθυνότητα και την σχέση τους με το Χριστό, τους μαθαίνουμε να προσεύχονται στο Θεό για κάθε πράξη τους.
– Να προσευχόμαστε να δίνει ο Θεός έμπνευση. Ο Θεός φωτίζει όλους τους ανθρώπους, ιδίως τις μητέρες και τους δίνει έμπνευση. Μόνον έτσι μπορούμε να διαπαιδαγωγήσουμε τα παιδιά.
– Η ελευθερία παίζει μεγάλο ρόλο στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών.
– Πρέπει μέσα στο σπίτι να γίνονται ανοιχτοί διάλογοι. Επίσης, πρέπει να επικρατεί η ατμόσφαιρα της προσευχής και όχι απλώς η ατμόσφαιρα των λόγων. Πρέπει να μορφώνουμε τα παιδιά μας. Και μόρφωση, κατά την Εκκλησία, θα πει δίνω μορφή, δηλαδή τη μορφή του Χριστού.
– Το να έχουν επικοινωνία και συναντήσεις τα παιδιά με πολλούς νέους είναι καλό. Γιατί έτσι καταλαβαίνουν ότι οι σχέσεις με το άλλο φύλο δεν κινούνται μόνον σε σαρκικό επίπεδο, όπως γίνεται στο γάμο.
– Οι γονείς δεν πρέπει να παραμελούν πολύ τα παιδιά τους για τις ακολουθίες και τα κηρύγματα. Επίσης, μερικοί Έλληνες γονείς στην Αγγλία δεν αφήνουν τα παιδιά τους να κάνουν παρέα με παιδιά Άγγλων. Αυτό είναι κακό. Το παιδιά πρέπει να μαθαίνει πώς να ζει σε μια κοινωνία με διαφορετικούς ανθρώπους.
– Στην Παλαιά Διαθήκη η ατεκνία εθεωρείτο όνειδος, γιατί όλες οι γυναίκες ήθελαν να γίνουν μητέρες και γιαγιάδες του Χριστού, του Μεσσία. Στην Καινή Διαθήκη τα πράγματα έχουν αλλάξει, γιατί τώρα ζούμε τον Μεσσία, τον Χριστό.
Αποσπάσματα από το βιβλίο:
«Οίδα άνθρωπον εν Χριστώ» – Βίος και πολιτεία Γ. Σωφρονίου,
του Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου