Πουριτανισμός και κρίση στον γάμο

Ένα από τα αίτια της κρίσης του γάμου σήμερα θα έλεγα ότι είναι -και από μας τους Χριστιανούς πολλές φορές, αλλά βέβαια κι από αυτούς που δεν έχουν πολλή επαφή με την Εκκλησία ακόμη περισσότερο- η απουσία εμβάθυνσης στην θεολογία του γάμου. Υπήρχε κάτι τέτοιο στην παραδοσιακή κοινωνία; Όχι! Οι άνθρωποι αυτοί στην παραδοσιακή κοινωνία είχαν την παραδοσιακή πίστη, την παραδοσιακή σχέση με τον Θεό, που δεν αναρωτιέται κανείς για τίποτε, αλλά συνεχίζει αυτά που βρήκε και τα τηρεί και συμμετέχει στα Μυστή­ρια. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι η θεολογία του γά­μου είχε κατακτηθή. Πάντα υπήρχαν άνθρωποι οι όποιοι εφάρμοζαν την θεολογία του γάμου χωρίς να την έχουν ακούσει ποτέ, αλλά το έκαναν αυτό μέσα από μία εσωτερική κατάκτηση της θεολογίας, όχι μόνο για τον γάμο, αλλά και για άλλα θέματα θεο­λογίας. Υπήρχαν άνθρωποι αγράμματοι στο παρελ­θόν, οι όποιοι συγχωρούσαν τον εχθρό τους και εφήρμοζαν την θεολογία χωρίς να την έχουν διδαχθή πο­τέ. Δεν είχαν διαβάσει κανένα βιβλίο. Πάντοτε υπήρ­χαν και θα υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, αλλά σε γε­νικές γραμμές ο γάμος παλιά δεν είχε την δυνατό­τητα να εμβαθύνει στην θεολογία του, διότι δεν υπήρ­χαν και γνώσεις, δεν υπήρχαν δυνατότητες γραμμα­τικές από τους ανθρώπους, αλλά και από τους ιερείς πολλές φορές, που δεν μπορούσαν να τις διδάξουν.

Σήμερα που έχει γενικευθή η μόρφωση, έχουμε απόλυτη ανάγκη να εμβαθύνουμε στην θεολογία του γάμου, για να μπορέσει ο γάμος να αντέξει. Και μά­λιστα έχουμε απόλυτη ανάγκη να εμβαθύνουμε στην ορθή θεολογία του γάμου. Διότι μια κουβέντα είναι «διαβάζω και ακούω για τον γάμο τα θεολογικά που του αναλογούν», αν δεν είναι τα σωστά θεολογικά. Μερικές φορές έχω την αίσθηση ότι ο γάμος βάλλε­ται από δύο πλευρές σήμερα: βάλλεται από την κο­σμική νοοτροπία, την ελευθεριότητα πού υπάρχει -βλέπετε τί γίνεται, δεν χρειάζεται περιγραφή αυ­τό-, αλλά μερικές φορές βάλλεται και από εκκλησιαστικά πρόσωπα ο γάμος, κληρικούς και λαϊκούς, όταν δηλαδή εισάγουν νοοτροπίες οι όποιες δεν είναι θεολογημένες, δεν είναι ορθόδοξες. Εμφανίζονται με ένα μανδύα θεολογικό και παραδοσιακό, ενώ στην πραγματικότητα χτυπάνε τον γάμο, τον υπονομεύ­ουν. Είναι νοοτροπίες πουριτανικές.

Τί ονομάζουμε πουριτανισμό; Πουριτανισμό ονο­μάζουμε μία στάση θεολογική και μια στάση ζωής, η οποία επεκράτησε στον δυτικό χριστιανισμό γύρω στα μεσαιωνικά χρόνια και από εκεί εισήχθη -δεδο­μένου ότι γίναμε πολιτιστική αποικία της Δύσης- σε άλλες χώρες ορθόδοξες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως και η Ελλάδα μεταξύ αυτών, και εισέβαλε και αποίκησε το συνειδητό μας και το υποσυνείδητό μας. Γίναμε πουριτανοί χωρίς να το καταλάβουμε λίγο-λίγο σε καιρούς δύσκολους, στην Τουρκοκρατία, και μετά, στον ελεύθερο βίο. Κι ούτε λίγο ούτε πολύ τί πάθαμε δηλαδή; Τί είναι ο πουριτανισμός; Είναι το άγχος και η υποτίμηση απέναντι στο σώμα, απέναντι στον έρωτα, απέναντι στην σεξουαλικότητα. Εί­ναι η νοοτροπία εκείνη η οποία καλλιεργήθηκε, όπως ξέρετε, τις τελευταίες δεκαετίες, στον τόπο μας ότι «τον γάμο, εντάξει, τον ανεχόμαστε, απλώς τον ανε­χόμαστε από πλευράς θεολογικής και εκκλησιαστι­κής». Θα τολμήσω να πω ότι αυτή η νοοτροπία του πουριτανισμού γέννησε αυτήν την φοβερή σεξουαλι­κή ελευθεριότητα που υπάρχει σήμερα. Διότι ουσια­στικά πρόκειται για το ίδιο φαινόμενο, απλώς είναι το «αρνητικό της φωτογραφίας». Ο πουριτανισμός κά­νει την σεξουαλικότητα έμμονη ιδέα από την ανάποδη, η σημερινή ελευθεριότητα κάνει το σεξουαλικό έμμονη ιδέα, από την άλλη πλευρά. Αυτό ακριβώς γέννησε: δηλαδή η επαναστατημένη και σήμερα πια εμπορικοποιημένη σεξουαλικότητα είναι πολιτισμικό αποτέλεσμα και προϊόν του πουριτανισμού εκείνου, του παλιού. Πληρώνουμε ακόμη δηλαδή τις διαστρε­βλώσεις του Χριστιανισμού στον δυτικό κόσμο.

Απόσπασμα από το βιβλίο:
«Χρειαζόμαστε την οικογένεια;»
του π. Βασιλείου Θερμού
σ. 44-47
Εκδόσεις Αρμός